De betekenis van vormen en hoe je deze effectief inzet in je ontwerp

Bij het ontwerpen maak je altijd gebruik van vormen. Vormen zijn de basis van logo's, websites en alle andere elementen. Deze vormen hebben allemaal een bepaalde uitstraling. Of je nu een cirkel, rechthoek of driehoek gebruikt, deze vormen kunnen je boodschap versterken als je deze bewust inzet.

Verschillende vormen

Er zijn drie verschillende vormtypes, met elk verschillende eigenschappen. De drie categoriëen zijn: geometrische vormen, organische vormen en abstracte vormen. Sommige vormen passen in meer categorieën.

Geometrische vormen

Geometrische vormen zijn vormen die uit lijnen bestaan en zijn vaak symmetrisch. Hierdoor zijn ze voorspelbaar en zeer herkenbaar. Voorbeelden zijn cirkels, rechthoeken en driehoeken.

Organische vormen

Dit zijn vormen zoals ze vaak in de natuur voorkomen. Hierdoor zijn ze minder of helemaal niet symmetrisch. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld een blad van een boom, een hoekige steen of een pluizige wolk.

Abstracte vormen

Abstracte vormen zijn vaak afgeleid uit de natuur maar zijn veel simpeler vormgegeven. Soms zelfs totdat ze amper herkenbaar meer zijn. Een voorbeeld hiervan is een golvend lijntje die gebasseerd is op water.

Vierkanten en rechthoeken

Vierkanten zijn vormen die vaak worden gebruikt in grafisch ontwerp, van print tot websites. Rechthoeken en vierkanten stralen vertrouwen en stabiliteit uit. Door hun eenvoudige vorm zijn ze eenvoudig in een grid te plaatsen. Hierdoor wordt het ontwerp nóg voorspelbaarder en is informatie zo eenvoudig op te nemen.

Omdat rechthoeken en vierkanten zo vaak worden gebruikt kunnen de vormen als saai gezien worden. Door uit het grid te breken kan dit voorkomen worden.

Cirkels

Cirkels worden vooral in digitale ontwerpen veel gebruikt. Doordat cirkels geen begin of einde hebben, staan ze voor volledigheid. Net als een wiel staan ze voor beweeglijkheid en mobiliteit. Door de ronde vorm ziet een cirkel er vrouwelijker uit dan de scherpe kanten van drie- en rechthoeken.

Cirkels kunnen redelijk eenvoudig gecombineerd worden met vierkanten en rechthoeken. Ook kunnen vierkanten en rechthoeken 'vriendelijker' gemaakt worden door de hoeken af te ronden.

Driehoeken

Driehoeken hebben scherpe hoeken en schuine zijden waardoor ze een dynamische indruk maken. De betekenis hangt ook vanaf waar de punt van de driehoek heen wijst.

Een driehoek met de lange zijde onderaan straalt stabiliteit, vertrouwen en kracht uit. Een driehoek die op de kop staat heeft een tegenovergestelde betekenis: spanning en instabiliteit zijn dan de gevoelens die overheersen.

Driehoeken hebben ook religieuze en culturele betekenissen. Zoals in de drie-eenheden 'God-Jezus-Heilige Geest' of 'Verleden-Heden-Toekomst'. Hiernaast wordt de driehoek vaak gebruikt om een richting aan te geven. Bijvoorbeeld in pijlen of verkeersborden.

Door de schuine zijden zijn driehoeken moeilijker te gebruiken in ontwerpen. Wel zijn ze te combineren met parallel lopende lijnen.

Gebruiken van vormen in je ontwerp

Het bewust inzetten van vormen is de sleutel tot een succesvol ontwerp. Vormen gebruik je in combinatie met kleuren (meer over de betekenis van kleuren) en andere eigenschappen om bepaalde gevoelens over te brengen.

Zachte, ronde vormen hebben een vrouwelijke uistraling en worden anders opgevat dan scherpe hoeken. Een logo van een merk voor kinderen zal andere vormen gebruiken dan een sportmerk als Nike.

Vormen kunnen ook onzichtbaar gebruikt worden, bijvoorbeeld in een grid layout (hier een aantal voorbeelden van grid layout websites). Hier zijn de vormen niet direct zichtbaar, maar vormen ze een rooster waarop de elementen geplaatst worden.